Co warto wiedzieć o mechanizmie podzielonej płatności? Split payment w pigułce.

1 lipca 2018 r., weszły w życie przepisy ustawy z dnia 15.12.2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018 poz. 62 ze zm). Wprowadziły one do polskiego systemu prawnego tzw. mechanizm podzielonej płatności (ang. spit payment).

Celem nowelizacji jest uszczelnienie systemu podatku od towarów i usług, zapewnienie większej stabilności wpływów z tego tytułu, a także zapobieganie unikaniu płacenia podatku VAT, co zapewni większe bezpieczeństwo podatkowe, pewność prowadzenia działalności gospodarczej oraz zachowanie równych zasad konkurencji.

Dokonywanie płatności za towar lub usługę przy zastosowaniu split payment uniemożliwia powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji. Jednocześnie zapewnia lepszą transparentność rozliczeń VAT-owskich i utrudnia wyprowadzanie pieniędzy za granicę.

Jak to działa?

Zdecydowana większość przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą posiada rachunek rozliczeniowy w banku lub SKOK-u. Z dniem 1 lipca 2018 r., bank lub SKOK utworzy specjalny rachunek tzw. Rachunek VAT powiązany bezpośrednio z rachunkiem rozliczeniowym przedsiębiorcy. Przepisy powołanej we wstępie ustawy, nakładają na banki i SKOKi obowiązek otwarcia jednego rachunku VAT dla każdego przedsiębiorcy, niezależnie od liczby posiadanych przez niego rachunków bankowych. Obowiązek utworzenia Rachunku VAT istnieje niezależnie od tego, czy klient rozlicza podatek VAT, czy też nie. Utworzenie Rachunku VAT odbywa się automatycznie i nie wymaga składania wniosków.

W tym miejscu warto nadmienić, iż na wniosek klienta posiadającego więcej niż jeden rachunek rozliczeniowy, bank lub SKOK może utworzyć więcej Rachunków VAT, np. po jednym dla każdego rachunku. Co istotne, otwarcie przez bank lub SKOK Rachunku VAT nie podlega opłacie, nie wymaga zawarcia odrębnej umowy czy aneksu. Opłacie nie podlega również prowadzenie Rachunku VAT nie zależnie od tego, czy dla danego podatnika prowadzony jest jeden czy więcej takich Rachunków.

Dokonywanie płatności przy zastosowaniu split payment jest dobrowolne. Oznacza to, że od 1 lipca 2018 r., przedsiębiorcy mogą dokonywać płatności za nabyty towar lub usługę na dwa sposoby:

tak jak dotychczas, czyli przelewając całą kwotę na konto przedsiębiorcy (kontrahenta)

lub

wykorzystując mechanizm podzielonej płatności – w takim wypadku bank, odbierając przelew zaksięguje kwotę na wskazanym w przelewie rachunku rozliczeniowym wystawcy faktury a następnie kwotę VAT przekaże na Rachunek VAT powiązany z rachunkiem rozliczeniowym.

Należy jednak pamiętać, że mechanizm podzielonej płatności znajduje zastosowanie wyłącznie w obrocie między przedsiębiorcami, co za tym idzie nie dotyczy klientów indywidualnych. Tym samym osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, posiadająca rachunek osobisty (niepodsiadająca rachunku rozliczeniowego powiązanego z prowadzoną działalnością) nie może dokonywać płatności przy zastosowaniu split payment.

O ile decyzja o sposobie dokonania płatności należy do płatnika faktury, o tyle kontrahent (odbiorca przelewu) jest związany decyzją płatnika. Zatem, jeśli płatność została zrealizowana z wykorzystaniem split payment, bank lub SKOK automatycznie przeksięgują kwotę VAT na Rachunek VAT beneficjenta.

Zapłata z zastosowaniem split payment dokonywana jest w złotych polskich (Rachunki VAT nie będą prowadzone dla kont walutowych) przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub SKOK,

W komunikacie tym należy wskazać:

numer faktury, za którą dokonywana jest płatność;
numer NIP kontrahenta;
kwotę brutto wskazaną na fakturze;
kwotę VAT.

Bank lub SKOK do którego wpłynie przelew zaksięguje kwotę brutto wskazaną w komunikacie na wskazanym w przelewie rachunku bankowym a następnie kwotę podatku VAT przekaże na powiązany z rachunkiem Rachunek VAT.

Istnieje także możliwość zastosowania split payment w celu zapłacenia tylko podatku VAT wynikającego z faktury. Płatnik który chce dokonać płatności w taki sposób powinien w komunikacie przelewu podać kwotę VAT równą kwocie brutto płatności (w polu kwota płatności należy wpisać kwotę VAT np. 23 zł, i w polu kwota VAT wpisać kwotę VAT – 23 zł).

Warto również pamiętać, iż dla dokonania płatności przy zastosowaniu split payment nie ma znaczenia, czy na Rachunku VAT przedsiębiorcy będącego płatnikiem znajduje się odpowiednia ilość środków na zapłatę podatku VAT wynikającego z faktury. Środki na zapłatę są bowiem pobierane z rachunku rozliczeniowego płatnika, nie zaś z Rachunku VAT. Należy pamiętać, że przelew przy zastosowaniu split payment jest realizowany zawsze z rachunku rozliczeniowego płatnika – nie zaś z Rachunku VAT.

Dobrą wiadomością dla podatników posiadających więcej niż jeden Rachunek VAT w tym samym banku jest możliwość przeksięgowania środków pomiędzy tymi rachunkami. W tym miejscu warto również nadmienić, że nie ma możliwości przeksięgowania środków z rachunku rozliczeniowego podatnika na Rachunek VAT.

Należy także zaznaczyć, że podatnik nie może w sposób nieskrępowany dysponować środkami zgromadzonymi na Rachunku VAT. Dla uwolnienia tych środków konieczne jest uzyskanie zgody Urzędu Skarbowego na ich przeksięgowanie na rachunek rozliczeniowy (bieżący). Urząd Skarbowy ma 60 dni na wydanie postanowienia. Postanowienie jest przekazywane za pomocą systemu teleinformatycznego bankowi lub SKOKowi W przypadku uzyskania zgody organu, bank powinien niezwłocznie dokonać przeksięgowania.

Zamknięcie Rachunku VAT następuje wraz z zamknięciem rachunku rozliczeniowego przedsiębiorcy. Warunkiem koniecznym dla zamknięcia rachunku rozliczeniowego jest zerowe saldo na rachunku VAT. Jeżeli saldo jest dodatnie podatnik musi złożyć wniosek do właściwego Urzędu Skarbowego o zwolnienie środków z Rachunku VAT. Jeśli jednak przedsiębiorca posiada w danym banku lub SKOKu kilka Rachunków VAT, może złożyć do banku wniosek o zamknięcie Rachunku VAT- w takim wypadku bank zamknie dany rachunek VAT, zaś powiązany z nim rachunek rozliczeniowy przyporządkuje do innego rachunku VAT.

Obniżenie kwoty zobowiązania podatkowego

Jeżeli przedsiębiorca dokona zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu należnego podatku w całości a rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin płatności podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku można obniżyć o kwotę wyliczoną według następującego wzoru:

S = Z x r x n/360

w którym poszczególne symbole oznaczają:
S – kwotę o która obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku;
Z – kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania;
r – stopę referencyjną NBP obowiązująca na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku;
n – liczbę dni od dnia w którym obciążono rachunek bankowy albo rachunek w SKOKu dla których jest prowadzony Rachunek VAT , z wyłączeniem tego dnia do dnia, w którym upływa termin zapłaty podatku, włącznie z tym dniem.

To warto wiedzieć!

Płatności w ramach split payment dokonywane są wyłącznie w oparciu o fakturę w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług (tj: Dz.U. 2017 poz. 1221, ze zm; dalej: VAT). Co za tym idzie, nie jest możliwe dokonanie płatności za fakturę pro forma przy zastosowaniu split payment.
Podatnicy chcący przy zastosowaniu split payment płacić zaliczki muszą pamiętać, że jest to możliwe wyłącznie w wypadku gdy faktura zaliczkowa została wystawiona przed dokonaniem płatności.
Podatnik wystawiający fakturę VAT wskazuje tylko numer rachunku rozliczeniowego (nie ma konieczności wskazywania numeru Rachunku VAT).
Należy pamiętać, że split payment znajduje zastosowanie tylko w wypadku dokonywania płatności za jedną fakturę – co za tym idzie nie jest możliwe dokonanie płatności za kilka faktur jednym przelewem przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności.
Płatność przy zastosowaniu split payment może być skierowana do rozliczenia w SORBNET i Elixir.

Split payment a factoring

Przedsiębiorców świadczących usługi factoringu mogą odetchnąć z ulgą, bowiem dokonywanie płatności z zastosowaniem split payment uwolni ich od solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe faktorantów.

Stosownie bowiem do przepisu art. 108a ust. 5 ustawy o VAT podatnik, otrzymujący zapłatę w split payment – inny niż wskazany na fakturze (w tym przypadku faktor) ponosi odpowiedzialność solidarną z dostawcą towarów lub usługodawcą (faktorant) za nierozliczony przez niego podatek. Odpowiedzialność ta jest jednak wyłączona, jeśli podatnik ten niezwłocznie dokona zapłaty w spilit payment na rzecz dostawcy lub usługodawcy.

Do wyłączenia odpowiedzialności dojdzie gdy kontrahent faktoranta (podmiot zobowiązany według faktury do dokonania płatności) wpłaci na rzecz faktora kwotę podatku VAT wynikającą z faktury z zastosowaniem podzielonej płatności, a następnie faktor przekaże faktorantowi całą kwotę VAT z takiej faktury w systemie split payment.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 15.12.2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw ( tj: Dz. U. 2018 poz. 62, ze zm).
Ustawa z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług (tj: Dz.U. 2017 poz. 1221, ze zm.).

Dodano: 22.08.2018, do Aktualności